Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuỗi cung ứng đang có sự dịch chuyển mạnh mẽ, Việt Nam đang trở thành một điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là từ Nhật Bản. Hoạt động mua bán và sáp nhập doanh nghiệp (M&A) là một trong những chiến lược được các doanh nghiệp Nhật Bản ưu tiên lựa chọn khi mở rộng hoạt động tại Việt Nam. Vậy, nhà đầu tư Nhật Bản thực sự tìm kiếm điều gì khi thực hiện M&A tại thị trường này?

1. Tiếp cận thị trường nội địa năng động và đang tăng trưởng.

Việt Nam là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực Đông Nam Á với dân số hơn 100 triệu người, trong đó tầng lớp trung lưu đang gia tăng mạnh. Đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Nhật Bản trong lĩnh vực tiêu dùng, thực phẩm, bán lẻ, y tế và dịch vụ tài chính tiếp cận một thị trường tiêu thụ đầy tiềm năng.

Thông qua M&A, nhà đầu tư Nhật có thể nhanh chóng sở hữu hệ thống phân phối, mạng lưới khách hàng và thương hiệu đã hiện diện tại Việt Nam, thay vì mất nhiều năm xây dựng từ đầu.

2. Khai thác nguồn nhân lực chi phí cạnh tranh.

Chi phí lao động tại Việt Nam vẫn ở mức thấp so với Trung Quốc và một số quốc gia khác trong khu vực. Đây là lý do khiến các công ty sản xuất Nhật Bản, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử, chế tạo, linh kiện, gia công cơ khí, tìm cách M&A với các doanh nghiệp Việt Nam để mở rộng năng lực sản xuất.

Bên cạnh đó, người lao động Việt Nam được đánh giá là cần cù, ham học hỏi, dễ đào tạo – yếu tố phù hợp với triết lý kinh doanh chú trọng kỷ luật và chất lượng của người Nhật.

3. Tìm kiếm đối tác chiến lược để hỗ trợ dài hạn.

Không giống một số nhà đầu tư phương Tây có xu hướng "mua, cải tổ, rồi bán", các doanh nghiệp Nhật Bản thường hướng đến sự hợp tác lâu dài, bền vững. Do đó, khi thực hiện M&A, họ không chỉ tìm kiếm doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tốt, mà còn quan tâm đến đội ngũ quản lý bản địa, sự phù hợp văn hóa, và khả năng phát triển chung trong dài hạn.

Họ sẵn sàng giữ lại ban điều hành hiện tại và cùng phát triển doanh nghiệp theo định hướng chung. Đây cũng là lý do khiến nhiều thương vụ M&A giữa Việt Nam và Nhật Bản diễn ra khá êm thấm và ít xung đột.

4. Đa dạng hóa chuỗi cung ứng và giảm rủi ro địa chính trị

Thay vì tập trung quá nhiều vào một thị trường duy nhất, các doanh nghiệp Nhật Bản đang có xu hướng mở rộng hiện diện tại Đông Nam Á – khu vực được đánh giá là có tốc độ tăng trưởng cao và thị trường tiêu dùng đang phát triển nhanh chóng. Việt Nam, với vị trí chiến lược tại trung tâm khu vực ASEAN, sở hữu mạng lưới giao thương ngày càng hoàn thiện, là điểm đến lý tưởng để thiết lập trung tâm sản xuất, phân phối và điều phối khu vực.

Ngoài ra, Việt Nam còn là thành viên của nhiều hiệp định thương mại quan trọng như CPTPP, EVFTA, RCEP… tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Nhật mở rộng thị trường sang châu Âu, châu Á và các nước thành viên khác thông qua hoạt động M&A.

5. Tận dụng các ưu đãi chính sách và môi trường đầu tư cải thiện

Chính phủ Việt Nam đang nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, đơn giản hóa thủ tục hành chính và thúc đẩy cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Nhiều lĩnh vực trước đây hạn chế nhà đầu tư nước ngoài, nay đã mở cửa rộng hơn.

Nhật Bản cũng là một trong những đối tác chiến lược hàng đầu của Việt Nam, nên các doanh nghiệp Nhật thường được hưởng nhiều thuận lợi về chính sách. Việc M&A các doanh nghiệp tư nhân hoặc tham gia vào quá trình cổ phần hóa DNNN giúp họ có được chỗ đứng vững chắc tại thị trường.

Các nhà đầu tư Nhật Bản khi thực hiện M&A tại Việt Nam không chỉ tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn, mà đặt trọng tâm vào chiến lược dài hạn, bền vững và phù hợp văn hóa. Họ đánh giá cao sự minh bạch, cam kết phát triển chung, và mong muốn xây dựng quan hệ đối tác chặt chẽ. Điều này đặt ra yêu cầu cho doanh nghiệp Việt Nam trong việc nâng cao năng lực quản trị, chuẩn hóa hoạt động và minh bạch tài chính nếu muốn trở thành mục tiêu hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư Nhật Bản.